Kapelanat Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, został powołany do działalności w roku 2001 na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Archidiecezją Warmińską, z której strony sygnatariuszem porozumienia byli Arcybiskup Warmiński Edmund Piszcz oraz Protonotariusz Apostolski ks. Julian Ziołnierkiewicz. Ze strony Związku Polskich Kawalerów Maltańskich porozumienie sygnowali Prezydent ZPKM Juliusz Hrabia Ostrowski oraz Szpitalnik Związku Polskich Kawalerów Maltańskich dr med. Krzysztof Moczurad. Arcybiskup powołał Kapelanat dekretem 13. września 2001 r. jako jednostkę prawną, kościelną o charakterze duszpasterskim. Rektorem Kapelanatu został mianowany odrębnym dekretem ks. prałat Henryk Błaszczyk. Kapelanat został zobowiązany do sprawowania opieki nad Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego oraz wspierania pracy duszpasterskiej pośród członków Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, pracowników i wolontariuszy dzieł szpitalnych i wsparcia społecznego pracujących w duchu Zakonu Maltańskiego.
Archidiecezja Warmińska przekazała też z zasobów Parafii Rzymskokatolickiej w Klebarku Wielkim na własność ośrodek rekoplekcyjno- konferencyjny zdolny pomieścić 30 pielgrzymów. Relacje między Kapelanatem Związku Polskich Kawalerów Maltańskich a Parafią w Klebarku Wielkim zgodnie ze statutem Sanktuarium określa odrębna umowa.
Na terenie Kapelanatu organizowane są:
- Rekolekcje
- Dni skupienia
- Konferencje pastoralne
- Szkolenia pierwszej pomocy medycznej oraz kwalifikowanej
- Szkolenia z historii i charyzmatu Zakonu Szpitalników Św, Jana z Jerozolimy
Ośrodek posiada także kajaki i łodzie, którymi pływać można na pobliskim jeziorze a także na szlakach kajakowych, oraz rowery dla organizowania wycieczek w terenie. Do dyspozycji ośrodka jest także boisko sportowe oraz plaża nad Jeziorem Klebarskim.
Kapelanat ZPKM nie zarządza opieką duszpasterską Związku, gdyż to jest prerogatywą naczelnego Kapelana Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, którym aktualnie jest Jego Ekscelencja Biskup Andrzej Dziuba.
Na terenie poszczególnych wspólnot Maltańskich opiekę sprawują poszczególni kapelani konfraterni Związku Polskich Kawalerów Maltańskich, powołani do tej posługi przez naczelnego kapelana.
Siedziba Kapelanatu znajduje się 6 km od Olsztyna i można tam łatwo dojechać komunikacją publiczną z dworca głównego PKP – PKS w Olsztynie.
Sanktuarium oraz ośrodek rekolekcyjny położone są niezwykle malowniczo na wzgórzu pośród starodrzewia opodal wód Jeziora Klebarskiego. Przy Sanktuarium znajduje się także zespół sakralno-mieszkalny a w nim Plebania z XVIII wieku, Szpital św. Ducha wybudowany w 1729 roku i Dom Ormiański, w którym aktualnie zamieszkują Ormianie obrządku Ormiańsko – Katolickiego. Dom ten przeznaczony dla chrześcijan kościoła wschodniego i został poświęcony przez arcybiskupa Rafaela Minasian. Przy narożniku południowo zachodnim świątyni umiejscowiony jest pięciometrowej wysokości Haczkar z wulkanicznego tufu. Został on ofiarowany jako votum dla sanktuarium przez Ormian z Eczmiadzinu w Armenii. Wśród polskich kawalerów maltańskich można spotkać potomków Ormian, na przykład dr med. Maciej Koszutski czy bracia Edward i Włodzimierz Mier-Jędrzejowicz Esq. godnością kanoniczną wartapeda (kanonika-nauczyciela) Kościoła Ormiańsko-Katolickiego został także odznaczony ks. prałat Henryk Błaszczyk. Z ośrodka konferencyjno- rekolekcyjnego, członkowie Związku Polskich Kawalerów Maltańskich oraz Maltańskiej SŁużby medycznej mogą korzystać nieodpłatnie. Duszpasterze oraz pracownicy ośrodka serdecznie zapraszają do skorzystania z propozycji rekolekcji, kształcenia i pobytu w Kapelanacie Związku Polskich Kawalerów Maltańskich.
Strona Sanktuarium Krzyża Świętego w Klebarku Wielkim:
http://sanktuariumklebark.pl/